Aan welke knoppen kunnen we draaien om jaarlijks de CO2-reductie te versnellen?

Groen gas

Veel huishoudens gebruiken nog aardgas om hun huis te verwarmen, te koken en te voorzien van warm water.

Groen gas is een duurzaam alternatief voor fossiel aardgas. Het wordt gemaakt van natuurlijk afval, zoals koeienmest, slib en gft-afval. Groen gas kan zonder aanpassingen in het gasnet en in een woning gebruikt worden, omdat het dezelfde eigenschappen als aardgas heeft.

Als één miljoen huishoudens in plaats van aardgas, groen gas gaan gebruiken, kunnen we jaarlijks 1,5 megaton CO2 besparen.

Warmtenet

Met een warmtenet in een wijk kun je huizen verwarmen. Het is een soort CV-installatie in het groot. Een CV-ketel op aardgas heb je dan niet meer nodig.

Om CO2 te besparen ten opzichte van het gebruik van aardgas, heeft een warmtenet een duurzame bron nodig. Dat kan door middel van geothermie. Met geothermie, ook wel aardwarmte genoemd, wordt warm water uit de diepe ondergrond opgepompt. Deze warmte wordt via warmtewisselaars overgedragen op leidingwater van het warmtenet.

Als 400.000 woningen hun CV-ketel vervangen door een aansluiting op warmtenetten met geothermie als bron, kunnen we jaarlijks 0,5 megaton CO2 besparen. Deze besparing neemt toe naar mate het aandeel groene stroom groeit en het warmteverlies in het net daalt.

Industrie

Bepaalde industrieën, zoals de voedselindustrie en de papier- en kartonindustrie, gebruiken nog aardgas voor industriële processen.

Als deze industrieën overstappen op het gebruik van elektrische warmtepompen, kan er jaarlijks 0,2 megaton CO2 bespaard worden.

CO2-opslag

De industrie heeft een groot aandeel in de uitstoot van broeikasgassen. Door het hoge energieverbruik en de hoge temperaturen die nodig zijn voor industriële en chemische processen, is het moeilijk om op korte termijn over te stappen op duurzame bronnen van energie.

Door CO2 af te vangen, te transporteren en in lege gasvelden onder de zeebodem op te slaan, kan er veel jaarlijks 2,5 megaton bespaard worden.

Porthos is een voorbeeld van een project dat 15 jaar lang 2,5 megaton CO2 per jaar zal opslaan.

Staalproductie

Als 2,5 miljoen staal, 35% van de huidige productie in Nederland, wordt geproduceerd via een nieuw en duurzamer proces waarbij geen steenkool maar duurzame elektriciteit en aardgas en/of waterstof wordt gebruikt, kan veel CO2 worden bespaard.

Met de overstap naar een installatie op aardgas kan 3,1 megaton CO2 per jaar worden bespaard.

Als deze installatie op 80% waterstof bedreven wordt, wordt 3,8 megaton CO2 per jaar vermeden.

Isolatie

Je kan veel energie – en daarmee CO2-uitstoot – besparen door je huis te isoleren.

Als drie miljoen huiseigenaren de isolatie van hun eengezinswoningen verbeteren, kan daarmee in totaal jaarlijks 2,5 megaton CO2 bespaard worden. Deze besparing gaat uit van een verbetering van de isolatie van gevel, glas en vloeren in eengezinswoningen.

In de berekening is uitgegaan van één miljoen woningen waarbij dubbelglas wordt vervangen door HR++ glas, een half miljoen woningen waarbij de gevel met spouwmuur na-isolatie wordt geïsoleerd, een half miljoen woningen waarbij de gevel met een voorzetwand wordt geïsoleerd en één miljoen woningen waarbij de begane grondvloer wordt geïsoleerd.

Winning

De winning van aardgas in Nederland loopt terug. De afspraak met de sector is om in alle gevallen niet meer gas te winnen dan Nederland zelf verbruikt.

Verwacht wordt dat in 2030 niet veel meer dan 7 miljard m3 gewonnen gaat worden op de Noordzee en uit kleine velden op land. Het overige deel zal moeten worden geïmporteerd.

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat de ‘carbon footprint’ (de uitstoot van broeikasgassen die gepaard gaat bij het winnen en transporteren van aardgas) voor Nederlands aardgas veel lager ligt dan aardgas afkomstig van buiten de Europa.

Als we één miljard m3 gas hier winnen in plaats van te importeren, kunnen we jaarlijks tot 0,4 megaton CO2 besparen.

Raffinaderij

Bij raffinage van ruwe olie wordt veel CO2 uitgestoten.

Deze uitstoot kan worden beperkt door de overstap van aardolie naar hernieuwbare bronnen.

Door de raffinaderij om te bouwen kunnen er onder meer duurzame transportbrandstoffen geproduceerd worden.

Als we uitgaan van een raffinaderij met een capaciteit van 400 duizend vaten olie per dag, kan er op deze manier jaarlijks zo’n 2,7 megaton CO2 bespaard worden.

Elektrische auto

Door over te stappen van een benzineauto naar een elektrische auto, kun je de uitstoot van broeikasgassen beperken.

Als twee miljoen autobezitters hun benzineauto vervangen door een elektrische auto, bespaart dat jaarlijks 1,6 megaton CO2.

Die besparing wordt groter naarmate het aandeel van groene stroom groeit.

In deze berekening is ook de uitstoot voor de productie van auto’s meegenomen.

Autogebruik

Door het autogebruik te verminderen kan de uitstoot van CO2 beperkt worden.

Bijvoorbeeld door vaker de trein of de (elektrische) fiets te nemen.

Als twee miljoen eigenaren van benzineauto’s zo hun autogebruik halveren, kunnen we jaarlijks 2,1 megaton CO2 besparen.

Kerncentrale

Voor de opwek van elektriciteit worden nog steeds fossiele brandstoffen zoals aardgas, steenkool en aardolie gebruikt. Dat veroorzaakt veel uitstoot van broeikasgassen.

Een kerncentrale kan met uranium ook elektriciteit opwekken, zonder CO2 en andere schadelijke gassen uit te stoten.

Een kerncentrale ter grootte van Borssele (485 megawatt) produceert 3,8 terawattuur elektriciteit zonder significant CO2 uit te stoten.

Dat is een besparing van 1,3 megaton CO2 ten opzichte van dezelfde hoeveelheid stroom uit aardgas.

Reizen

Er zijn jaarlijks vier miljoen passagiers die het vliegtuig nemen naar Londen en Parijs.

Een vliegtuig stoot veel CO2 uit. Een treinreis is een duurzamer alternatief voor deze korte internationale reizen.

Als de helft van de reizen naar Londen en Parijs per trein wordt afgelegd, kunnen we jaarlijks 0,3 megaton CO2 besparen.

Zonnepanelen

Met zonnepanelen op het dak van je huis kun je duurzame elektriciteit opwekken. Als twee miljoen huiseigenaren tien zonnepanelen op hun dak leggen, kan er jaarlijks 1,8 megaton CO2 bespaard worden. Die besparing wordt wel minder naar mate er meer groene stroom beschikbaar is. Dat zit zo:

Het grootste gedeelte van de elektriciteit is nu nog grijs in plaats van groen. De verwachting is dat over een aantal jaren het aandeel groene stroom flink is toegenomen. Een groter gedeelte van de stroom die je thuis afneemt, is dan al duurzaam, waardoor je met eigen zonnepanelen minder CO2 bespaart.

Voor deze berekening is aangenomen dat het dak oost-west georiënteerd is met een helling van 30-45 graden.

Warmtepomp

Door van een HR-ketel op aardgas over te stappen naar een elektrische warmtepomp, kan de uitstoot beperkt worden.

Daarvoor moet je huis echter wel goed geïsoleerd zijn. Er kan jaarlijks 0,4 megaton CO2 bespaard worden als een miljoen huiseigenaren overstappen op een warmtepomp.

Aangezien een warmtepomp elektriciteit gebruikt, geldt ook hier dat de CO2 uitstoot afneemt naarmate het aandeel groene stroom groeit.

Deze knoppen zijn tot stand gekomen in samenwerking met Milieu Centraal, TNO, CBS en PBL en met raadpleging van bronnen van CE Delft, Roland Berger, FD, Oxford Energy Studies en Royal Haskoning.

Meer weten?

Wil je meer weten over de data en welke aannames er bij de berekeningen zijn gemaakt?

Lees meer over de data